Bezpieczeństwo człowieka i środowiska przy aplikacjach pian i powłok PU – cz. II

Powłoki, podkłady, rozpuszczalniki organiczne. Aplikacja pianki łączy się z używaniem rozmaitych powłok. Najbardziej znanymi są powłoki zabezpieczającą piankę poliuretanową przed promieniami UV, dziobaniem ptaków, czy uszkodzeniami mechanicznymi. Najczęściej stosowanymi środkami są materiały akrylowe, butylowe, silikonowe, polimocznikowe i poliuretanowe. Wiele z tych powłok dachowych zawiera rozpuszczalniki organiczne, takie jak toluen, destylaty ropy naftowej, ksylen, keton metylowo-etylowy, benzyna lakowa i octan n-butylu. Ponadto rozpuszczalniki mogą być używane do przygotowania powierzchni przed natryskiwaniem pianki lub do gruntownego sprzątania po jego zakończeniu.

Gdy skóra ma styczność z rozpuszczalnikami organicznymi może nastąpić jej odłuszczenie, wysuszenie, pękanie. Rozpuszczalniki (te silniejsze) mogą dostać się do organizmu wnikając przez skórę lub bezpośrednio drogą oddechową. Objawami nadmiernego kontaktu z rozpuszczalnikami organicznymi mogą być: bóle głowy, wymioty, nudności, a nawet utrata przytomności. Szczegóły na temat objawów zawsze są zawarte w kartach charakterystyk substancji niebezpiecznych powłok, podkładów, rozpuszczalników.

Pył.
Na każdej budowie należy zadbać o utrzymanie porządku – nie chodzi tylko o miejsce do pracy, ale również o zapobieganie gromadzenia się pyłu. Poza zagrożeniem związanym z wdychaniem pyłu unoszącego się w powietrzu, wysoki poziom pyłu wiąże się z obniżeniem widoczności i niebezpieczeństwa poślizgnięcia.

W przypadku gdy istnieje możliwość działania pyłu po zakończeniu aplikacji, a przed czasem utwardzania należy rozważyć zaopatrzenie w ochronną odzież:
– drogi oddechowe – by zapobiec inhalacji,
– odzież ochronną,
– rękawice (by zmniejszyć ryzyko styczności ze skórą),
– ochrona oczu,
– ochrona twarzy.

Zazwyczaj jest tak, że piana poliuretanowa praktycznie w ciągu jednej godziny osiąga 90% swoich optymalnych własności fizycznych, to jednak do całkowitego czasu utwardzenia może upłynąć 24 do 72 godzin, w zależności od temperatury otoczenia.

Re-zasiedlenie.
Czas ponownego zasiedlenia – okres, który musi upłynąć, aby wrócić na ostatni natryskiwany obszar bez konieczności zakładania odzieży ochronnej (z maskami włączenie). Zależny jest od składu chemicznego, intensywności wentylacji, wielkości przestrzeni zamkniętej, grubości piany.

O ile roboty prowadzone na zewnątrz pozwalają w ciągu kilku kilkunastu minut powrócić na miejsce, o tyle dla prac prowadzonych wewnątrz stosuje się normę 24 godzin jako okres czasu ponownego zasiedlenia (ograniczone przestrzenie, lub bez wentylacji mogą posiadać jeszcze dłuższy czas zasiedlenia). Szczegóły na temat powinien udzielić dostawca komponentów.

Komunikowanie zagrożeń – etykiety.
Dyrektywa europejska 89/391/EWG została utworzona w celu ustalenia ogólnych zasad dotyczących zapobiegania ryzyku zawodowemu, ochronie zdrowia i bezpieczeństwa, przejrzystej informacji, eliminacji czynników ryzyka, i wypadków w miejscu pracy.

Zgodnie z powyższym pojemniki z izocyjanianem i poliolem, rozpuszczalniki czy też inne substancje chemiczne muszą posiadać własne etykiety. Na nich powinny być zawarte:
– zawartość pojemnika,
– informacje toksykologiczne, chemiczne,
– fizyczne własności substancji chemicznej.

Wśród głosów, które docierają do naszego portalu istnieją również takie, które stwierdzają, że jeden czy drugi wykonawca izolacji nie wiadomo jaki tryska komponent, lub podkłada inną kartę charakterystyki. Otóż dobrą praktyką jest zachowanie oryginalnych beczek wraz etykietami producenta. Gdy chemikalia sa przenoszone do nieoznakowanych pojemników, dyrektywy europejskie wymagają umieszczenia na tych pojemnikach informacji w postaci etykiet.

Dziś obowiązują dwie równoległe dyrektywy europejskie: 1) 67/548/EWG albo 199/45/WE która definiuje piktogramy, zwroty odnoszące się do ryzyka i bezpieczeństwa, i zostaną wycofane do 1 czerwca 2015 roku, 2) równolegle do tej dyrektywy powstało nowe rozporządzenie CLP (Classification, Labelling and Packing…) – klasyfikacja, etykietowanie, pakowanie substancji i mieszanin. (WE) nr 1272/2008, którego celem jest utworzenie globalnego zharmonizowanego systemu, propagowanego przez ONZ. Rozporządzenie definiuje nowe piktogramy zagrożeń, słowa sygnalne, i stwierdzenia dotyczące środków zapobiegawczych.

Przykład:
Obecnie mieszaniny można etykietować albo z jednym albo z drugim zaleceniem. Po fazie przejściowej (1 czerwiec 2015), akceptowane będą jedynie etykietowania CLP.

{AG}2013-08-16{/AG}

Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej.
Producent lub dystrybutor systemów pian lub powłok musi uzyskać lub opracować kartę charakterystyki substancji niebezpiecznej dla każdej substancji. Od pracodawców wymaga się posiadania na stanowisku roboczym takiej karty dla każdego rodzaju substancji używanej na placu robót.

Kartę charakterystyki substancji niebezpiecznej opracowuje się zgodnie z wytycznymi przedstawionymi w aneksie II do europejskiego Rozporządzenia (WE) nr 1907/2006. MSDS dla mieszanin jest tak samo traktowana jak MSDS dla substancji. Znaczy to, że od 1 grudnia 2010 do 1 czerwca 2015 karta będzie obejmowała informacje określone Dyrektywą 67/548/EWG lub 1999/45/WE i Rozporządzeniem (WE) Nr 1272/2008 (CLP). Od 1 czerwca 2015 r. Karta będzie obejmowała jedynie informacje określone przez CLP.

Przed użyciem systemów należy przeczytać, i zrozumieć całą kartę charakterystyki substancji niebezpiecznej – skład, koncentracja, wyposażenie ochronne pracowników, informacje na temat przypadkowych kontaktów ze skórą, oczami, itp., składowaniu, transporcie, usuwaniu. Praktycznie do tego nie przykłada się uwagi. Zachęcamy jednak firmy wykonawcze do wyposażenia każdej ekipy w segregator, w którym powinny się znaleźć karty charakterystyk substancji niebezpiecznych (np. systemu, rozpuszczalników. W przypadku incydentu lub wypadku w miejscu pracy, lekarz łatwo zidentyfikuje substancje i podejmie odpowiednie kroki zaradcze.

Szkolenie i informowanie pracowników.
Dyrektywę 89/391/EWG utworzono w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników miejscu pracy. Pracodawcy powinni podjąć również odpowiednie kroki, by zapewnić pracownikom nie tylko niezbędną odzież roboczą lub ochronną, lecz również szkolenia dostarczające niezbędnych informacji na temat zdrowia i bezpieczeństwa.

W następnej części zostaną szczegółowo omówione dobre praktyki w miejscu aplikacji.

Zadaj pytanie do tego artykułu na forum
Przeczytaj część pierszą artykułu

Tagi: Ocieplenia, Natrysk pianki, Hydroizolacja, Pianka natryskowa, Elastomer, Piana pur, Natrysk pianki poliuretanowej, Izolacja poddasza, Izolacje natryskowe, Pianka zamkniętokomórkowa